Ίλιγγος & ζάλη

Ο όρος "ζάλη" (dizziness) είναι ένας μη ειδικός όρος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή πολλών διαφορετικών συμπτωμάτων. Τα άτομα που αιτιώνται "αίσθημα ζάλης", μπορεί να αναφέρονται σε παροδική ή μόνιμη αστάθεια, αίσθημα επικείμενης λιποθυμίας ή αποπροσανατολισμού, αίσθημα βάρους στην κεφαλή, κ.ά. Ο ίλιγγος (vertigo) είναι ένα συγκεκριμένο σύμπτωμα που χαρακτηρίζει είτε το αίσθημα περιστροφής - κίνησης του περιβάλλοντος, είτε το αίσθημα κίνησης του εαυτού.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο ίλιγγος εμφανίζεται ξαφνικά, έχει μικρή διάρκεια και εκλύεται από αλλαγές θέσης της κεφαλής. Αποτελεί ένα ιδιαίτερα δυσάρεστο βίωμα, το οποίο συνήθως συνοδεύεται από αστάθεια, ναυτία, εφιδρώσεις και ενίοτε άγχος. Τα συχνά επεισόδια ιλίγγου μπορεί να υποβαθμίζουν σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής.

Τα αίτια του γνήσιου ιλίγγου σχετίζονται είτε με βλάβες του αιθουσαίου συστήματος (ο "λαβύρινθος" του αυτιού), είτε με δυσλειτουργία των δομών του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος με τις οποίες συνδέεται ο λαβύρινθος. Στην πρώτη περίπτωση ο ίλιγγος κατατάσσεται ως "περιφερικός" ενώ στη δεύτερη ως "κεντρικός".

Ο περιφερικός ίλιγγος συνιστά την πλειοψηφία των περιπτώσεων και δεν σχετίζεται με απειλητικές για τη ζωή παθήσεις. Μερικές φορές συνοδεύεται από εμβοές (βουητά), αίσθημα βάρους στο αυτί ή βαρηκοΐα. Η συχνότερη αιτία περιφερικού ιλίγγου είναι ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως.

Ο κεντρικός ίλιγγος, αν και είναι σπανιότερος, ενδέχεται να οφείλεται σε σοβαρές υποκείμενες παθήσεις. Κάθε ίλιγγος ή ζάλη που συνοδεύεται από επιπρόσθετα νευρολογικά συμπτώματα θα πρέπει να αξιολογείται άμεσα από νευρολόγο, ιδιαίτερα εάν εμφανίζεται για πρώτη φορά. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Εμφάνιση νέου τύπου κεφαλαλγίας (πονοκεφάλου)
• Δυσκολία στην ομιλία ή βράγχος φωνής
• Αιμωδίες (μουδιάσματα), ειδικά εάν εντοπίζονται στο ήμισυ της κεφαλής ή του σώματος
• Πτώση του ενός βλεφάρου
• Δυσχέρεια ή αδυναμία βάδισης
• Διπλωπία ("όταν κάποιος τα βλέπει διπλά")
• Πτώση γωνίας στόματος ("στράβωμα του στόματος") ή αιφνίδια μυική αδυναμία
• Απώλεια συνείδησης